Wyrok TSUE z 8.05.2025 w sprawie Getinu - TSUE w obronie frankowiczów

Wyrok TSUE z 8.05.2025 r.

Trybunał Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) po raz kolejny stanął po stronie konsumentów, wydając 8 maja 2025 roku istotny wyrok w sprawie C-324/23. Orzeczenie to ma duże znaczenie dla tysięcy kredytobiorców walczących o swoje prawa w sporach z bankami, szczególnie z byłym już Getin Noble Bankiem.

Sprawa dotyczyła kredytobiorców, którzy kilkanaście lat temu zaciągnęli kredyt hipoteczny indeksowany do franka szwajcarskiego. W obliczu nieuczciwych – ich zdaniem – warunków umowy, wystąpili do sądu o jej unieważnienie. Gdy w 2022 roku rozpoczęto przymusową restrukturyzację Getin Noble Banku, kredytobiorcy zażądali wstrzymania obowiązku spłaty rat do czasu zakończenia postępowania sądowego.

Problemem okazały się jednak przepisy polskiej ustawy o Bankowym Funduszu Gwarancyjnym, które zabraniają prowadzenia postępowań zabezpieczających wobec banków objętych restrukturyzacją. W praktyce oznaczało to, że konsument nie mógł się domagać choćby tymczasowego wstrzymania spłat, nawet jeśli istniało poważne ryzyko nieważności umowy kredytowej.

TSUE uznał takie przepisy za sprzeczne z prawem unijnym – przede wszystkim z dyrektywą 2019/1023 w sprawie restrukturyzacji i umorzenia długów oraz z dyrektywą 93/13/EWG dotyczącą ochrony konsumentów przed nieuczciwymi warunkami umownymi. Trybunał jednoznacznie stwierdził, że postępowanie restrukturyzacyjne nie może ograniczać uprawnień konsumentów do sądowej ochrony ich interesów. Co więcej – sądy krajowe powinny mieć możliwość zawieszenia spłat rat, jeśli jest to niezbędne dla zapewnienia skuteczności ochrony prawnej konsumenta.

To rozstrzygnięcie może mieć szerokie skutki nie tylko dla tysięcy frankowiczów, ale także dla przyszłości systemu bankowego w Polsce. TSUE wskazał, że prawo krajowe musi być dostosowane do unijnych standardów, również wtedy, gdy dotyczy instytucji finansowych w trudnej sytuacji. Innymi słowy – ochrona konsumenta nie może ustępować przed interesem restrukturyzowanego banku.

Wyrok stanowi silny sygnał dla ustawodawców oraz sądów krajowych: prawa konsumenta – zwłaszcza w relacjach z podmiotami o znacznej przewadze ekonomicznej, jakimi są banki – nie mogą być marginalizowane, nawet w obliczu upadłości czy restrukturyzacji.

Co podkreślił TSUE w wyroku z 8.05.2025

W wyroku Trybunału Sprawiedliwości Unii Europejskiej (TSUE) z 8 maja 2025 r. w sprawie C-324/23 (Myszak) dotyczącej restrukturyzacji Getin Noble Banku i ochrony praw konsumentów podkreślono, że:

Zawieszenie spłaty rat kredytu przez konsumenta dochodzącego unieważnienia umowy z powodu nieuczciwych warunków nie może być automatycznie wykluczone przez fakt objęcia banku przymusową restrukturyzacją.
Przepisy krajowe, które uniemożliwiają sądom krajowym udzielenie środków tymczasowych (takich jak zawieszenie spłaty rat) w stosunku do banków objętych restrukturyzacją, są niezgodne z dyrektywą 93/13/EWG w sprawie nieuczciwych warunków w umowach konsumenckich.
Dyrektywa 2014/59/UE dotycząca restrukturyzacji i uporządkowanej likwidacji instytucji kredytowych nie wyklucza stosowania środków tymczasowych w celu ochrony praw konsumentów.
Ochrona praw konsumentów, w tym możliwość zawieszenia spłaty rat kredytu, nie może być ograniczana przez przepisy krajowe w sposób, który uniemożliwia skuteczne dochodzenie roszczeń wynikających z nieuczciwych warunków umownych.
Sądy krajowe mają obowiązek zapewnienia skutecznej ochrony praw konsumentów, nawet w kontekście trwającej restrukturyzacji banku, i nie mogą być pozbawione możliwości stosowania odpowiednich środków tymczasowych.
Przepisy krajowe, które automatycznie wykluczają możliwość stosowania środków tymczasowych wobec instytucji objętych restrukturyzacją, naruszają zasadę skuteczności prawa Unii Europejskiej i mogą uniemożliwiać konsumentom skuteczne dochodzenie swoich praw.
Trybunał podkreślił, że ochrona konsumentów przed nieuczciwymi warunkami umownymi ma charakter nadrzędny i nie może być podporządkowana celom restrukturyzacji instytucji kredytowych.