Masz kredyt frankowy na dom lub mieszkanie i zarejestrowałeś tam firmę?

Zastanawiasz się czy w takiej sytuacji też jesteś konsumentem?

Czy przysługuje Ci z tego tytułu ochrona prawna przed nieuczciwą umową frankową, tak jak pozostałym konsumentom?

KREDYT FRANKOWY A DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA – CEL UMOWY FRANKOWEJ

Wielu frankowiczów prowadzi jednocześnie działalność gospodarczą, która jest zarejestrowana w kredytowanej nieruchomości.

Mimo to, decydują się na skierowanie sprawy o unieważnienie kredytu frankowego do sądu.

Dlaczego?

Bowiem w umowie frankowej liczą się następujące rzeczy:

1. Przeznaczenie kredytu na cele mieszkaniowe.
2. Brak bezpośredniego związku z działalnością gospodarczą lub zawodową.
3. Cel zawarcia kredytu na moment podpisania umowy frankowej.

A zatem, nawet pośredni związek kredytu z działalnością gospodarczą lub zawodową nie przekreśla statusu konsumenta.

Umowa frankowa musi być przede wszystkim przeznaczona na zaspokojenie potrzeb mieszkaniowych.

Sam fakt zarejestrowania działalności w lokalu jest bez znaczenia, gdy działalność ta nie jest tam w ogóle wykonywana.

Zgodnie z ogólną definicję konsumenta wyrażoną w art. 22¹  Kodeksu cywilnego

Za konsumenta uważa się osobę fizyczną dokonującą czynności prawnej niezwiązanej bezpośrednio z jej działalnością gospodarczą lub zawodową.

KREDYT FRANKOWY A DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA – WYROK

Jak podkreśla w wyroku Sąd Apelacyjny w Szczecinie – I Wydział Cywilny z dnia 31 marca 2022 r., I ACa 910/21:

• Dla pojęcia konsumenta całkowicie obojętny jest jednak sam fakt prowadzenia przez osobę fizyczną działalność gospodarczą lub zawodową. Istotne jest jedynie, aby dokonywana przez nią konkretna czynność nie dotyczyła bezpośrednio tego rodzaju działalności. Konsumentem będzie zatem zarówno osoba fizyczna dokonująca czynności prawnej niezwiązanej ze swoją działalnością profesjonalną, jak i czynności związanej co prawda z tą działalnością, ale tylko pośrednio. Zgodnie bowiem z utrwalonym w doktrynie i judykaturze poglądem wyróżnianie kategorii konsumenta dotyczy tylko i wyłącznie jego prawnych relacji z przedsiębiorcą, który stanowi podmiot silniejszy, jako profesjonalista w stosunkach danego rodzaju. W niniejszej sprawie nie budzi natomiast wątpliwości, że kredytobiorcy, zawierając umowę kredytową, byli podmiotami słabszymi w tej relacji.

KREDYT FRANKOWY A DZIAŁALNOŚĆ GOSPODARCZA – WYROK

Natomiast, w wyroku Sądu Najwyższego – Izba Cywilna z dnia 18 maja 2022 r., II CSKP 362/22, Sąd Najwyższy zakwestionował status konsumenta małżonkom, z których jeden prowadził działalność gospodarczą, a kredyt frankowy służył w części na sfinansowanie zakładu, mieszczącego się w domu mieszkalno-usługowym, bezpośrednio służącego powodowi do prowadzenia działalności gospodarczej.

Sąd Najwyższy podkreślił, że:

• Rozróżnienie związku bezpośredniego i pośredniego nie powinno być wykorzystywane do nadmiernego rozszerzania pojęcia konsumenta. W szczególności nie byłoby uzasadnione uznawanie czynności dokonanych w zakresie przedsiębiorstwa za związane tylko pośrednio z działalnością gospodarczą lub zawodową przedsiębiorcy z tego względu, że działał on poza swą specjalnością lub kompetencją (np. księgarz nabył system alarmowy do księgarni). Wypada zauważyć, że w takim wypadku przedsiębiorca powinien (i na ogół jest w stanie) zapewnić sobie pomoc odpowiedniego specjalisty, nie może więc powoływać się na swą niekompetencję i domagać się ochrony konsumenckiej (por. T. Pajor (w:) Kodeks cywilny. Komentarz. Część ogólna, wyd. II, red. P. Księżak, M. Pyziak-Szafnicka, Warszawa 2014, teza 27 do art. 22¹).
• W orzecznictwie Sądu Najwyższego wskazano, że zawartą w art. 22¹ przesłankę bezpośredniego związku czynności prawnej dokonywanej przez osobę fizyczną z prowadzoną przez nią działalnością gospodarczą lub zawodową należy badać przy uwzględnieniu typu i rodzaju dokonywanej czynności prawnej, jej przedmiotu, a także okoliczności towarzyszących jej zawarciu.
• Bezpośredni związek z prowadzoną działalnością gospodarczą lub zawodową jest wyłączony, jeżeli podejmowana przez osobę fizyczną czynność prawna zmierza do zaspokajania potrzeb własnych i „prywatnych” podmiotu i jego rodziny, jest nastawiona na zapewnienie funkcjonowania gospodarstwa domowego.

UMOWA FRANKOWA A STATUS KONSUMENTA

Należy pamiętać, że każdy przypadek jest inny, a oceny statusu konsumenta należy dokonywać na chwilę dokonywania czynności prawnej, czyli na chwilę podpisania umowy frankowej.

Jako podkreśla Sąd Najwyższy w wyroku z dnia 13 września 2022 r., sygn. II CSKP 757/22 – związek między daną czynnością a działalnością gospodarczą lub zawodową musi być bezpośredni, co oznacza, że istnienie związku jedynie pośredniego nie wyłącza uznania osoby dokonującej czynności za konsumenta. Jeśli dana osoba fizyczna w ogóle nie prowadzi działalności gospodarczej lub zawodowej, to w umowie zawartej z przedsiębiorcą – w świetle art. 22¹ KC – w zasadzie zawsze będzie traktowana jako konsument.

Na kanwie powyższej sprawy za konsumenta została nawet uznana osoba fizyczna, udzielająca poręczenia wekslowego do spłaty zobowiązania małżonka – przedsiębiorcy z tytułu umowy leasingu.

KIEDY BANK NEGUJE STATUS KONSUMENTA?

Pamiętaj, że bank bardzo chętnie zakwestionuje status konsumenta w Twojej sprawie, jeżeli tylko znajdzie ku temu podstawy.

Prowadzenie działalności gospodarczej, zarejestrowanie działalności gospodarczej w kredytowanej nieruchomości, czy częściowe wykonywanie działalności gospodarczej w kredytowanej nieruchomości to modelowe przykłady.

O tym, kiedy bank neguje status konsumenta możesz przeczytać w tym artykule.

Jak widać, należy dokładnie przeanalizować swoją sytuację pod kątem możliwości unieważnienia umowy frankowej ze względu na ochronę przysługującą frankowiczowi – konsumentowi.

W zdecydowanej większości przypadków banki nie potrafią jednak przekonać sądu, że frankowicz nie jest konsumentem.