Strony umowy o dział spadku
Należy pamiętać, że stronami umowy o dział spadku powinni być wszyscy współspadkobiercy,
OPRÓCZ spadkobierców, wobec których – po otwarciu spadku – zaistniały przesłanki wyłączające, czyli oprócz:
- spadkobiercy, który odrzucił spadek,
- spadkobiercy, który został uznany za niegodnego,
- małżonka spadkodawcy, który został wyłączony od dziedziczenia na skutek złożenia przez spadkodawcę przed śmiercią uzasadnionego żądania rozwodu lub separacji z winy małżonka pozostającego przy życiu.
CO W SYTUACJI, GDY PRZED DOKONANIEM DZIAŁU SPADKU UMIERA JEDEN ZE WSPÓŁSPADKOBIERCÓW?
Wówczas, jego spadkobiercy muszą wziąć udział w dziale spadku. Jako jego następcy prawni, zgodnie z zasadą sukcesji uniwersalnej – zajmują jego miejsce.
CZY OD POWYŻSZYCH ZASAD ISTNIEJĄ WYJĄTKI?
TAK. Poniżej wskazuję dwa przykładowe wyjątki.
Jeżeli jeden ze współspadkobierców po przyjęciu spadku zawarł umowę o zbyciu spadku, wówczas traci on prawo do uczestnictwa w dziale spadku a prawo to przechodzi na osobę, z którą ten spadkobierca zawarł umowę o zbyciu spadku.
Osoba taka – nabywca spadku, musi być stroną umownego działu spadku lub uczestnikiem sądowego działu spadku.
Kolejny przykład stanowi ogłoszenie upadłości spadkobiercy.
W takiej sytuacji stroną umowy o dział spadku staje się syndyk lub zarządca działający na rzecz upadłego spadkobiercy.
JEDNOCZESNA OBECNOŚĆ WSZYSTKICH WSPÓŁSPADKOBIERCÓW
Należy pamiętać, że w przypadku umownego działu spadku nie jest konieczne jednoczesne złożenie podpisów przez wszystkich współspadkobierców.
Ważne jednak jest, by finalnie wszyscy te podpisy złożyli.
Niedopuszczalne jest zawarcie umowy o dział spadku z udziałem tylko niektórych współspadkobierców i pominięcie pozostałych.
Umowa o dział spadku zawarta z pominięciem strony – jest bezwzględnie nieważna.
ZAWARCIE UMOWY O DZIAŁ SPADKU W IMIENIU MAŁOLETNIEGO
Aby zawrzeć umowę o dział spadku, należy legitymować się pełną zdolnością do czynności prawnych.
Dziecko takiej zdolności nie ma. W jego imieniu musi wystąpić przedstawiciel ustawowy.
Czy w takim przypadku przedstawiciel ustawowy dziecka potrzebuje zgody sądu opiekuńczego?
Każdy przypadek należy oceniać indywidualnie.
W większości przypadku taka zgoda będzie potrzebna.
Natomiast, nie zawsze.
Tytułem przykładu można wskazać sytuację, w której dziecko odziedziczy niewielki majątek i nie ma konieczności dokonywania spłat lub dopłat na rzecz innych współspadkobierców, a także nie ma innych długów spadkowych.
W takim przypadku należy uznać, iż zawarcie umowy o dział spadku przez przedstawiciela ustawowego dziecka nie wymaga zgody sądu opiekuńczego.