Co oznacza tytuł powołania do spadku?

Tytuł powołania do spadku oznacza podstawę, na jakiej dochodzimy do dziedziczenia.

 

Powołanie do spadku wynika z ustawy lub z testamentu – przyjmuje się, że są to jedyne źródła powołania do spadku w polskim prawie, a co za tym idzie nic innego (jak np. umowa dziedziczenia) nie może stanowić podstawy dziedziczenia.

 

Ustawodawca przyznał pierwszeństwo dziedziczeniu testamentowemu, a zatem jeśli spadkodawca określił porządek dziedziczenia po sobie w testamencie, to dziedziczenie po nim odbywa się właśnie na jego podstawie.

Gdyby spadkodawca nie powołał spadkobiercy, albo żadna z osób, które powołał, nie chce lub nie może być spadkobiercą, dojdzie do dziedziczenia ustawowego co do całości spadku (art. 926 § 2 KC).

Dziedziczenie ustawowe co do całości spadku będzie następować, jeśli:

• spadkodawca w ogóle nie sporządzi testamentu (wcale lub z jakichś przyczyn nie wywoła on skutków prawnych np. z uwagi na nieważność lub bezskuteczność),
• odwoła go lub
• sporządzi wprawdzie testament, ale nie zawrze w nim powołania spadkobiercy albo nawet
• sporządzi testament i powoła w nim spadkobiercę lub spadkobierców, jednak żadna z osób, które powoła nie zechce lub nie będzie mogła być spadkobiercą,
• testament zaginął lub został zniszczony, tak że nie sposób go odczytać,
• jeżeli spadkodawca rozdysponował w testamencie konkretnymi przedmiotami majątkowymi wchodzącymi do spadku, które w istocie nie wyczerpały całego spadku lub prawie całego spadku.

Przy czym spadkobierca nie chce dziedziczyć, jeśli odrzuca spadek, natomiast dziedziczyć nie może, jeżeli nie dożył otwarcia spadku lub jest traktowany jakby nie dożył otwarcia spadku (np. zostaje uznany za niegodnego).

Z kolei dziedziczenie ustawowe co do części spadku, z zastrzeżeniem wyjątków przewidzianych w ustawie, następuje wówczas, gdy:

• spadkodawca nie powołał spadkobiercy do tej części,
• powołanie spadkobiercy do części spadku było nieważne,
• powołanie spadkobiercy do części spadku zostało odwołane przez spadkodawcę,
• którakolwiek z kilku osób, które powołał do całości spadku, nie chce lub nie może być spadkobiercą.

Dopuszcza się możliwość jednoczesnego dziedziczenia w części co do testamentu oraz w części co do ustawy.