Jeżeli śmierć spadkodawcy gospodarstwa rolnego nastąpiła w okresie:

• pomiędzy 4 listopada 1971 r. a 5 kwietnia 1982 r.

i aktualnie chcemy uregulować kwestie spadkowe, wówczas zastosowanie znajdą przepisy Kodeksu cywilnego w brzmieniu nadanym mu ustawą zmieniającą z dnia 26 października 1971 r., a o tym kto jest uprawniony do dziedziczenia dowiesz się z poniższego zestawienia:

 

DZIEDZICZENIE USTAWOWE

 

DZIECI SPADKODAWCY

Zgodnie z art. 1059 Kodeksu cywilnego dzieci spadkodawcy dziedziczące z ustawy dziedziczą gospodarstwo rolne, jeżeli:

1) bezpośrednio przed otwarciem spadku pracowały w tym gospodarstwie albo

2) w chwili otwarcia spadku są członkami rolniczej spółdzielni produkcyjnej lub pracują w gospodarstwie rolnym takiej spółdzielni, albo

3) w chwili otwarcia spadku bądź prowadzą inne indywidualne gospodarstwo rolne, bądź też pracują w gospodarstwie rolnym swoich rodziców, małżonka lub jego rodziców, albo

4) w chwili otwarcia spadku bądź są małoletnie, bądź też pobierają naukę zawodu lub uczęszczają do szkół, albo

5) w chwili otwarcia spadku są trwale niezdolne do pracy.

Jeżeli żadne z dzieci spadkodawcy nie odpowiada jednemu z warunków przewidzianych w punktach 1, 2 lub 3, dziedziczą z ustawy gospodarstwo te spośród nich, które mają kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa rolnego i nie później niż przed upływem sześciu miesięcy od otwarcia spadku oświadczą w sądzie lub w państwowym biurze notarialnym gotowość prowadzenia gospodarstwa należącego do spadku.

MAŁŻONEK I WNUKI SPADKODAWCY

Te same zasady jak wskazane powyżej dotyczą także małżonka spadkodawcy oraz wnuków spadkodawcy (którzy dochodzą do dziedziczenia ustawowego w sytuacji, gdy przed otwarciem spadku zmarło dziecko spadkodawcy).

• zerknij zatem wyżej na podtytuł dzieci spadkodawcy.

Jednocześnie przedmiotowa ustawa przewidywała, iż dalsi zstępni spadkodawcy (dzieci wnuków, itd.) nie byli powołani do dziedziczenia gospodarstwa rolnego.

Jeżeli wnuki spadkodawcy bezpośrednio przed jego śmiercią pracowały w jego gospodarstwie rolnym a praca ta stanowiła dla nich główne źródło utrzymania – odziedziczą to gospodarstwo nawet wtedy, gdy ich ojciec lub matka (czyli dziecko spadkodawcy) żyją, ale nie mogą odziedziczyć gospodarstwa rolnego, bowiem nie spełniają przesłanek wskazanych powyżej w akapicie dotyczącym dzieci spadkodawcy.

• zerknij zatem wyżej na podtytuł dzieci spadkodawcy.

RODZICE SPADKODAWCY

Do dziedziczenia gospodarstwa rolnego dochodzą rodzice spadkodawcy, jeżeli mają kwalifikacje do prowadzenia gospodarstwa albo w chwili śmierci spadkodawcy byli trwale niezdolni do pracy.

Nadto, dziedziczą oni gospodarstwo rolne wówczas, gdy zstępni spadkodawcy (dzieci, wnuki, itd.) nie mogą gospodarstwa odziedziczyć, bowiem nie spełniają warunków opisanych powyżej.

• zerknij zatem wyżej na podtytuł dzieci spadkodawcy oraz małżonek i wnuki spadkodawcy.

RODZEŃSTWO SPADKODAWCY

Bracia i siostry spadkodawcy dziedziczą gospodarstwo rolne, gdy odpowiadają chociażby jednemu z wymogów stawianym dzieciom spadkobiercy opisanym wyżej.

• zerknij zatem wyżej na podtytuł dzieci spadkodawcy.

Jeżeli brat lub siostra spadkodawcy bezpośrednio przed jego śmiercią pracowali w jego gospodarstwie rolnym a praca ta stanowiła dla nich główne źródło utrzymania – odziedziczą to gospodarstwo nawet wtedy, gdy zstępni spadkodawcy (czyli dzieci, wnuki, itd.) żyją, ale nie mogą odziedziczyć gospodarstwa rolnego, bowiem nie spełniają przesłanek wskazanych powyżej w akapicie dotyczącym dzieci spadkodawcy.

• zerknij zatem wyżej na podtytuł dzieci spadkodawcy oraz małżonek i wnuki spadkodawcy.

DZIECI RODZEŃSTWA SPADKODAWCY

Jeżeli dzieci rodzeństwa spadkodawcy bezpośrednio przed jego śmiercią pracowały w jego gospodarstwie rolnym a praca ta stanowiła dla nich główne źródło utrzymania – odziedziczą to gospodarstwo nawet wtedy, gdy ich ojciec lub matka (rodzeństwo spadkodawcy) żyje, ale nie może odziedziczyć gospodarstwa rolnego, bowiem nie spełnia przesłanek wskazanych powyżej w akapicie dotyczącym rodzeństwa spadkodawcy.

• zerknij zatem wyżej na podtytuł rodzeństwo spadkodawcy.

Dalsi zstępni (wnuki, prawnuki, itd.) rodzeństwa nie są powołani do dziedziczenia gospodarstwa rolnego.

SKARB PAŃSTWA

Gospodarstwo rolne przypadało Skarbowi Państwa jeżeli ani małżonek, ani żaden z jego krewnych nie odpowiadał warunkom dziedziczenia gospodarstwa rolnego.

Gospodarstwo rolne przypadało Skarbowi Państwa także wówczas, gdy do dziedziczenia dochodziły osoby trwale niezdolne do pracy. Skarb Państwa zobowiązany był dokonać na rzecz tych osób odpowiednich spłat, uwzględniających wartość udziału danego spadkobiercy oraz po odliczeniu długów związanych z gospodarstwem rolnym.

 

UWAGA!

Wyżej wskazane przesłanki dziedziczenia gospodarstwa rolnego przez Skarb Państwa zostały uznane za niezgodne z Konstytucją, a zatem jeżeli dojdzie do sytuacji, w której to Skarb Państwa miałby odziedziczyć gospodarstwo rolne wobec zaistnienia sytuacji wskazanej powyżej – wówczas należy zastosować ogólne zasady dziedziczenia obecnie obowiązujące.

 

 

DZIEDZICZENIE TESTAMENTOWE

Spadkodawca gospodarstwa rolnego mógł zapisać je konkretnej osobie w testamencie.

Spadkodawca gospodarstwa rolnego mógł zapisać gospodarstwo tak w całości, jak i w części.

Ale, osoba na rzecz której zapisano gospodarstwo rolne musi odpowiadać konkretnym warunkom (np. pracować w indywidualnym gospodarstwie rolnym).

Jeżeli osoba powołana do dziedziczenia gospodarstwa rolnego z testamentu nie spełnia warunków – wówczas gospodarstwo rolne dziedziczą spadkobiercy ustawowi.